Jeste li vezali svojoj deci crveni konac oko zgloba?Ako jeste znate li zašto ste to radili?Verovatno ste odrasli u verovanju da crveni konac štiti decu od zlih pogleda,uroka no znanstvenici su se pozabavili tim običajem a mi smo Vam u nastavku pisali upravo o tome..
- Verovanje da ljudska misao ili pogled mogu naneti štetu drugome prisutno je u mnogim kulturama širom sveta. U narodu se to najčešće naziva „urok“ ili „zli pogled“, a u osnovi stoji ideja da neko može, svesno ili nesvesno, drugome doneti bolest, nesreću pa čak i smrt – samo iz zavisti, ljubomore ili negativne energije.
U želji da se zaštite od ovakvih uticaja, ljudi su tokom istorije razvili brojne običaje i zaštitne rituale. Među njima, jedan od najpoznatijih i najrasprostranjenijih jeste nošenje crvenog konca oko ruke. Ova jednostavna nit, često vezana u čvor, ima status amajlije, i koristi se u različitim religijama, narodnim verovanjima i duhovnim praksama.
- Crveni konac se posebno često sreće u jevrejskoj i hinduističkoj tradiciji. U okviru jevrejskog misticizma, poznatog kao Kabala, ovaj konac ima simbolično značenje. Na hebrejskom se naziva „royte bindele“, a obično se pravi od tanke crvene vune. Nosio se i danas se nosi najčešće na levoj ruci, jer se smatra da ta strana tela prima najviše negativne energije iz spoljnog sveta. Veruje se da konac deluje kao duhovni štit, tera uroke i zlu sreću, i donosi zaštitu osobi koja ga nosi.
Međutim, odnos prema ovoj praksi unutar same jevrejske zajednice nije jednoznačan. Dok pojedinci veruju u njegovu zaštitnu moć, većina rabina se ograđuje od tog običaja, ističući da on nema temelj u svetim tekstovima. U jednom od starih jevrejskih spisa, poznatom kao Tosefta, čak se i zabranjuje korišćenje crvenog konca kao amajlije, jer se takva praksa svrstava u praznoverje koje je u suprotnosti s verom u jednog Boga. Tamo se pominje da je reč o „darchei emori“, što označava čin koji pripada idolopoklonstvu – radnjama koje su smatrane besmislenim i nepoželjnim.
- Ipak, ovaj običaj je opstao i prilagodio se vremenu. Neki ortodoksni Jevreji i dalje vežu crveni konac na krevetiće novorođenčadi, verujući da time prizivaju Božiju milost i zaštitu nad detetom. Takvi postupci više pripadaju folkloru i tradicionalnom nasleđu nego čvrstoj verskoj praksi. Masovna pojava nošenja crvenog konca, posebno u Izraelu, intenzivirala se tokom osamdesetih godina 20. veka, u periodima političke nestabilnosti i društvene napetosti, kada su ljudi tražili bilo kakvu utehu i sigurnost.
Sredinom devedesetih, običaj je stekao svetsku popularnost zahvaljujući poznatim ličnostima iz sveta muzike i filma. Mnoge holivudske zvezde poput Madone, Majkla Džeksona, Demi Mur i drugih počele su javno da nose crveni konac, što je dodatno doprinelo njegovom širenju među mlađim generacijama. U ovom kontekstu, crveni konac postaje više simbol lične duhovnosti ili modni detalj, nego religijski predmet.
- Slična praksa postoji i u Indiji, gde se crveni konac naziva „kalava“ ili „mauli“. On se vezuje tokom hinduističkih obreda i smatra se svetim. Hindu sveštenici ga stavljaju vernicima na ruku nakon molitve i izgovaranja mantri, koje treba da prizovu božansku zaštitu i otklone negativne uticaje. U indijskoj tradiciji postoje jasna pravila o tome ko nosi konac na kojoj ruci, a njegovo vezivanje često prati duhovna priprema i ritualna čistoća.
Bez obzira na poreklo i razlike u tumačenju, zajedničko svim ovim običajima jeste ljudska potreba da pronađe sigurnost i zaštitu od nevidljivih pretnji. Ipak, važno je razlikovati veru u Božiju zaštitu od pukog oslanjanja na amajlije. Prava duhovnost ne bi trebalo da se zasniva na strahu, već na poverenju i unutrašnjoj snazi. Crveni konac, ako se već nosi, ne bi trebalo da zameni autentičnu veru, već eventualno da bude simbol sećanja na molitvu, zaštitu ili tradiciju predaka.
