Pravoslavni kršćani danas obilježavaju praznik Svetog Ivana Krstitelja. Crkveni spisi pokazuju da Ivan Krstitelj zauzima izrazito jedinstven položaj među evanđeoskim likovima povezanim sa Spasiteljem, karakteriziran načinom njegova rođenja, stilom života, njegovom ulogom u krštenju pojedinaca za pokajanje i u krštenju Mesije, i konačno, po okolnosti oko njegovog tragičnog odlaska iz ovog života.
- Smatra se da su roditelji svetog Ivana bili u poodmakloj dobi kada su molili Boga za dijete koje će na kraju obaviti sveti obred krštenja. Poznat kao značajan prorok i propovjednik, sveti Ivan je većinu svog života posvetio pustinji. Tradicije i običaji povezani sa svetim Ivanom. Ova tradicija pranja ikone vezana je za ovu slavu. Toga dana praksa je uključivala uklanjanje ikona iz kuće nakon doručka i odnošenje u rijeku ili bunar na čišćenje.
Za brisanje ikona služila je krpa namočena u vodu. Iako je ova tradicija s vremenom izblijedjela, nekada se smatralo da bi neopiranje ikone rezultiralo kaznom, točnije gubitkom ruku i nogu unutar te godine. Na Ivanjdan vjernici se suzdržavaju od upotrebe noževa, ako to okolnosti dopuštaju, kao gestu sjećanja na Ivanovu muku. Prema narodnoj tradiciji, ženama se na ovaj dan savjetuje da se suzdrže od rukovanja pletivom, škarama ili iglama “kako im miševi ne bi oštetili odjeću”.
- Nasuprot tome, ako je putovanje bilo dogovoreno, današnji dan se smatra dobrim vremenom za polazak na takvo putovanje, jer će netko imati koristi od zaštite ovog sveca. U narodu postoji tradicija prema kojoj se na ovaj dan pojedinci smatraju braćom i kumovima, jer se Jovan smatra uzorom čestitosti i vrline. Tom prigodom običaj je suzdržavati se od konzumiranja hrane i pića koje je crveno, jer ta nijansa predstavlja svečevu krv koja je nevino prolivena.
Smatra se da se Sveti Ivan nalazi u Strugi Jovanovoj, koja se smatra vratima u zagrobni život, olakšavajući prolaz dušama koje su otišle. Štuje se kao svetac zaštitnik raznih skupina, uključujući pjevače, glazbenike, krojače, kožare, krznare, trgovce vunom, remenare, gostioničare, nožare, brusače, zatvorenike, one osuđene na smrt, uzgajivače ptica i epileptičare, kao i povezan s Maltom, Jordanom i brojnim gradovima diljem svijeta.
BONUS TEKST
Testament Žarka Lauševića: Poslednji Trenuci Slavne Karijere i Života
Žarko Laušević, jedan od najcenjenijih i najvoljenijih glumaca naše kinematografije, preminuo je prošle godine u 64. godini života, nakon duge borbe sa karcinomom pluća. Njegov opraštaj od sveta bio je, nažalost, simboličan za kraj jedne ere. Iako je njegov život bio ispunjen uspehom na filmskom platnu, njegove poslednje godine bile su obeležene teškom bolešću, koju je, kako se čini, prihvatio sa velikim unutrašnjim smirenjem. Ove detalje o njegovom životu, borbi i smrti prenosimo kroz knjigu Lauš, autora Borisa Jakića, koja nudi dragocen uvid u te poslednje trenutke Žarkovog života.
Knjiga kao poslednji ispis
U knjizi Lauš, koja je objavljena 2023. godine u izdanju Vukotić Medije, autor Boris Jakić detaljno opisuje emocionalnu i intelektualnu borbu Žarka Lauševića s opakom bolešću. Knjiga ne donosi samo sećanja na njegovu filmsku karijeru, već je i portret njegove unutrašnje borbe sa smrću, bolesti i razmišljanjima koja su se ticala života i smrti. Žarko je, kako je Jakić zapisao, u proleće iste godine napisao svoj testament, koji je bio zapravo detaljan plan o njegovim poslednjim željama i voljama. Bio je svestan ozbiljnosti svoje bolesti, ali u njemu nije bilo tragova panike ili straha od neizbežnog kraja.
