Srpska pravoslavna crkva i vernici danas obilježavaju dan za polaganje rize Presvete Bogorodice, a mi u ovom članku za Vas donosimo par narodnih vjerovanja i običaja koji se vežu za današnji praznik…
Praznik Polaganja rize Presvete Bogorodice spada među drevne hrišćanske praznike koji su duboko ukorenjeni u tradiciji i veri pravoslavnih vernika. Ovaj praznik je ustanovljen u petom veku i vezuje se za događaj koji je ostavio snažan utisak na hrišćanski svet, a to je prenos rize, odnosno odeće Presvete Bogorodice, iz Nazareta u tadašnji Carigrad, koji je bio prestonica Istočnog rimskog carstva i centar hrišćanske pobožnosti. Srpska pravoslavna crkva i danas ga obeležava kao dan posebnog poštovanja i molitvenog sećanja.
- Prema zapisima iz Prologa, sačuvana je priča o pobožnoj Jevrejki iz Nazareta koja je, po svemu sudeći, bila hrišćanka. Ona je sa velikim strahopoštovanjem čuvala rizu – haljinu ili deo odeće koja je pripadala samoj Presvetoj Bogorodici. Svoj život je posvetila molitvama pored ove dragocene relikvije, verujući da ona nosi posebnu blagodat i svetost. Ljudi koji su dolazili kod nje i sa verom celivali ovu rizu često su dobijali isceljenje, što je dovelo do toga da se vest o čudesnoj moći ove odeće proširila među hrišćanima tog vremena. Dvojica pobožnih ljudi iz Carigrada, čuvši o ovim čudesima, odlučili su da prenesu rizu u svoj grad kako bi i drugi vernici mogli da joj se poklone.
Riza Presvete Bogorodice je sa velikim poštovanjem i svečanošću preneta i položena u crkvu u Vlaherni, jednom od najznačajnijih hramova Carigrada. Ovaj događaj ostavio je dubok trag u istoriji hrišćanstva i bio je povod da se ustanovi praznik kojim se svake godine vernici podsećaju na dolazak ove svete relikvije u Carigrad i na čuda koja su se dešavala zahvaljujući njoj.
- U hrišćanskoj tradiciji, Presveta Bogorodica zauzima posebno mesto, jer se smatra najčistijom i najsvetijom među svim ženama, budući da je u svojoj devičanskoj utrobi nosila Spasitelja sveta, Isusa Hrista. Sve što je bilo u dodiru sa njenim telom i dušom, prema verovanju, primilo je posebnu svetost i blagodat. Zbog toga se i njena odeća smatra svetinjom, dostojnom hvale i čašćenja.
Na ovaj praznik vernici se okupljaju na bogosluženjima, upućuju molitve i traže zaštitu i zastupništvo Presvete Bogorodice. Postoji verovanje da bi na ovaj dan trebalo da se uputi iskrena molitva i da se pomene njeno ime, jer se smatra da ona može da ispunjava želje i donosi pomoć svima koji joj se obrate sa verom i čistim srcem. Jedna od molitvi koja se tradicionalno izgovara glasi: „Bogorodice Djevo, raduj se, Blagodatna Marijo, Gospod je s Tobom! Blagoslovena si ti među ženama i blagosloven je plod utrobe Tvoje, jer si rodila Spasitelja dušama našim.“
- Praznik Polaganja rize Presvete Bogorodice podseća vernike na važnost očuvanja vere, pobožnosti i poštovanja svetih relikvija, koje predstavljaju most između Boga i čoveka. U današnjem svetu, gde su mnoge duhovne vrednosti potisnute, ovakvi praznici imaju još veći značaj jer vraćaju ljude iskonskim hrišćanskim vrednostima i podsećaju na snagu molitve i verovanja u čuda.
