Mark Šifaneli, bivši član američkih specijalnih snaga i ujedno deo Verifikacione misije OEBS-a na Kosovu tokom 1998. i 1999. godine, iznosi svoje viđenje NATO intervencije na tadašnjoj Saveznoj Republici Jugoslaviji pre 25 godina. Smatra da je ta intervencija otkrila pravu prirodu NATO saveza kao političke organizacije i instrumenta kojim manipulišu najmoćnije članice.
Šifaneli naglašava da su greške NATO-a prisutne i danas, posebno u pokušajima da se poveća prisustvo NATO-a u blizini Rusije, što može izazvati veći sukob bez realnog razloga.Kao neko ko je bio deo Verifikacione misije OEBS-a, Šifaneli je boravio na Kosovu nekoliko dana pre početka bombardovanja. Tvrdi da je bilo jasno da će rat trajati duže od nekoliko dana, kako su to sugerisali zvaničnici SAD i NATO-a.
Šifaneli ističe razlike između situacije na Kosovu i u Bosni i Hercegovini, naglašavajući da je Kosovo bilo drugačije zbog percepcije Srba da je to ‘kolevka Srbije’. Navodi da su tvrdnje o operaciji “Potkovica”, koja je navodno trebala da opravda bombardovanje, bile izgovor i da su događaji bili drugačiji nego što su predstavljeni.
Ocenjuje da su se događaji na Kosovu odvijali drugačije nego što je NATO predstavljao, i da je humanitarna katastrofa na Kosovu zapravo nastala nakon početka NATO bombardovanja. Navodi da je NATO bio u nezavidnoj situaciji jer su im ponestajale mete, a bombardovanje nije doprinelo rešavanju sukoba.
Šifaneli objašnjava da se neki događaji iz 1999. godine, poput protesta građana na mostovima, danas izučavaju u američkim vojnim udžbenicima kao primer analize rizika ciljeva.
Na kraju, smatra da NATO nije nadmudrio Vojsku Jugoslavije, već da je NATO zapravo nadmudrio sam sebe. Navodi da je VJ imala nekoliko nedelja da se pripremi za rat nakon što je bila upozorena na moguće bombardovanje, te da su njihove odluke bile racionalne, za razliku od odluka NATO-a.
Mark Šifaneli nije samo svedok događaja na Kosovu 1999. godine, već je i autor nedavno objavljene knjige “Potvrđeno – na zadatku sa Kosovskom verifikacionom misijom”. Ova knjiga pruža dublji uvid u kompleksnost situacije na terenu tokom tog perioda, otkrivajući detalje koji su često izostavljeni iz šireg javnog diskursa.
Kroz svoje iskustvo kao vojni analitičar i učesnik Verifikacione misije OEBS-a, Šifaneli osvetljava različite aspekte sukoba na Kosovu, od geopolitičkih motiva NATO intervencije do dinamike unutar same Vojske Jugoslavije. Njegova analiza pruža novo svetlo na strategije, greške i posledice koje su obeležile ovo važno poglavlje u savremenoj istoriji Balkana.
Osim toga, Šifaneli ističe važnost učenja iz prošlosti, posebno za vojne stručnjake i donosioce odluka. Događaji iz 1999. godine danas se proučavaju i koriste kao primeri u vojnim učionicama širom sveta, što naglašava koliko je važno razumevanje konteksta i analiza različitih faktora u vojnoj strategiji i planiranju.
Kroz svoje javne nastupe i knjigu, Mark Šifaneli nastavlja da podstiče dijalog o istoriji, politici i vojnoj doktrini, nudeći dragoceni uvid iz prve ruke u događaje koji su oblikovali savremeni svet.
